Borne

In twee jaar tijd van een gemeente die de financiën goed op orde heeft en plannen maakt voor grote projecten naar een gemeente die drastisch moet bezuinigen. Geen verrassing dat het betoog van fractievoorzitter Mieke Visser bij de behandeling van de begroting 2020-2023 kritisch te noemen was en ook geen wonder dat de oppositie met een motie van diepe treurnis kwam t.a.v. de wethouders. De SP stemde tegen de begroting. Hieronder het betoog van Mieke Visser.

Borne heeft zijn zaken goed op orde, zo meldt dagblad Tubantia op 13 juli 2017 aan de hand van een interview met wethouder Mulder over de ontwerp-begroting voor 2018. De inkomsten en uitgaven zijn keurig met elkaar in balans. En niet alleen dat. De reservemiddelen zijn opgelopen tot 30 miljoen euro. De wethouder geeft expliciet aan dat o.a. een  een zorgvuldig beleid door het bestuur, een van de belangrijke redenen voor herstel is. Daarna werd al vrij snel duidelijk dat de inschatting van het sociaal domein veel te rooskleurig was, vooral door de betaling van achterstallige facturen in de jeugdzorg. Om dit te dekken, moest er 2 miljoen euro aan de reserves worden onttrokken. In juli bespraken wij de jaarrekening 2018 met een tekort van 2,4 miljoen euro, waarvan 1 miljoen ten laste van het sociaal domein. We raakten aan de hand van de bevindingen van de accountant, de interne en externe rapportages als gemeenteraad ervan overtuigd dat de administratieve organisatie van de gemeente Borne over de volledige breedte flinke verbetering behoeft.
De begroting voor 2019-2022 werd als meerjarig sluitend gepresenteerd, terwijl op dat moment al bekend was dat er een aantal posten nog niet waren verwerkt. We begonnen het nieuwe begrotingsjaar dus al met een negatief saldo. De resultaatontwikkeling liet op 1 maart 2019 aanvankelijk nog een tekort zien van ruim 1,8 miljoen. Op 1 juni bedroeg dit al bijna 3 miljoen. Dus geen ruimte meer voor invulling van de ambities uit het college- en het raadsakkoord. De SP fractie trekt hieruit de conclusie dat het totale financiële landschap in twee jaar totaal is veranderd.

Dan nu  voorgestelde ombuigingen:
De SP fractie komt uit de eerdere schriftelijke toelichting tot de conclusie dat een deel van de ombuigingen eigenlijk niet gewenst is. Bovendien ontbreekt bij een aantal voorstellen een deugdelijke onderbouwing.
Veiligheid: Zo ziet de SP fractie het bezuinigen op de verkeersregelaars als ongewenst, tenzij met inzet van vrijwilligers of kandidaten voor een garantiebaan een alternatief kan worden gevonden.
Sport: Zo kunnen de ombuigingen voor sport pas worden beoordeeld op haalbaarheid aan de hand van de businesscase juni volgend jaar. Bovendien heeft de BLOS een aantal scherpe voorwaarden gesteld.
Cultuur: Van de voorgestelde bezuiniging van 313.000 euro op cultuur, vrije tijd en maatschappelijke participatie is inmiddels duidelijk geworden dat dat niet haalbaar is, omdat in dat geval het fundament onder het Kulturhus wegvalt. Het is onduidelijk of de overheveling van welzijnstaken naar de gemeentelijke organisatie tot een besparing leidt.
De SP fractie wacht met belangstelling het onderzoek naar mogelijkheden om de  inkomsten voor het Kulturhus te vergroten af en is benieuwd naar de businesscase. Dit geldt ook voor een mogelijke andere invulling voor de VVV. Blijkens de toelichting bij de ombuigingen staat de bezuiniging op monumenten haaks op de cultuuragenda.
Maatschappelijke participatie (jeugdzorg en WMO)
Bij de voorgestelde besparingen van in totaal 2 miljoen euro in 3 jaar tijd op  de jeugdzorg en WMO vaart het college op de bevindingen van het onderzoek door Bascole. In de rapportage zitten zeker waardevolle elementen, maar bij de haalbaarheid van de omvang van de bezuinigingen hebben wij wat twijfels. Wij hebben begrepen dat de afdeling de uitvoering van dit traject draagt en dat is voor ons belangrijk.
In dit licht bezien vinden wij de reactie van de wethouder op onze vraag op 26 september over zijn eigen verantwoordelijkheid bij alle kritiek op de tot nu toe gevoerde werkwijze beneden peil. De wethouder legde de verantwoordelijkheid vooral neer in de organisatie en voerde als verweer aan dat hij op grote afstand staat van de medewerkers en geen zicht heeft op hoe zij hun werk uitvoeren. Een wethouder hoort achter zijn beleid te staan en als dat beleid niet goed uitwerkt, dan moet hij daarvoor de politieke verantwoordelijkheid nemen. De wethouder had dus zelf hier contextgedreven in plaats van systeemgedreven moeten reageren. Het omdenken moet dus beginnen bij de wethouder. Hiervoor bestaat een prachtige voorstelling annex workshop van Berthold Guenster die het Kulturhus vast graag zal organiseren om u samen met management en medewerkers te inspireren.

Terug naar de ombuigingen:
De SP fractie komt in 2e termijn met een motie t.a.v. de voorgestelde ombuiging op de omgeving en openbaar groen, die een oproep doet voor een overstap naar Gildebor. Wij denken dat op deze manier twee doelen kunnen worden gediend: een besparing en een hogere bijdrage aan maatschappelijke participatie van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. De toelichting volgt in 2e termijn.
T.a.v. dienstverlening, begraafplaats
De SP fractie vindt dit bezuinigingsvoorstel te rigoureus. Een forse verhoging voor een kleine groep burgers. De suggestie dat hierdoor meer inwoners zullen kiezen voor crematie vind ik onkies. De SP fractie dient in 2e termijn een amendement in.
T.a.v. bedrijfsvoering
De externe inhuur bedraagt bij de gemeente Borne 24,8% van de loonsom. Eind 2010, begin 2011 is de Roemer norm ingevoerd bij ministeries. De Roemer norm houdt in dat max. 10% van de loonsom mag bestaan uit externe inhuur. Bij grote gemeenten is het percentage 20%. Maar er zijn ook gemeenten, zoals Leiden waar een dergelijke motie tot verdere inkadering van de externe inhuur heeft geleid.

AMBITIES
Wonen
De beoogde evenwichtige en toekomstgerichte woningvoorraad vinden we niet terug in grote nieuwbouwprojecten, evenals vorig jaar.
T.a.v. investeringen onderwijshuisvesting
De wethouder heeft toegezegd binnenkort te komen met de door hem in juni bij de voorbereiding van de keuzes aangekondigde scenario’s. We zien echter dat de geplande informatiebijeenkomst gecancelled is. Onze vraag is dus: wanneer kunnen zijn bijdrage verwachten?
Infrastructuur
We zijn natuurlijk heel blij dat college en coalitie n.a.v. de uitkomsten in de MIRT rapportage zijn gaan beseffen dat het wel eens niet zo slim zou kunnen zijn om de verbindingsweg aan te leggen, maar mee te gaan in de ontwikkeling van een westelijke randweg Hengelo-Almelo. We wezen vorig jaar al op conclusie in de afwegingsnotitie van Railinfra Solutions voor wat betreft de beperkte effectiviteit van de verbindingsweg bij aanleg van de westelijke randweg. Deze conclusie is ook terug te vinden in de MIRT rapportage. Jammer, dat college en coalitie zich zo star hebben opgesteld.We hebben het in de raad regelmatig over burgerinitiatief. Ik wil hier graag een compliment uitdelen aan de groep burgers uit Zenderen, die met niet aflatende inzet en lobby richting provincie wezenlijk hebben bijgedragen aan de aandacht die de verkeersproblematiek van de gemeente Borne en omgeving nu heeft gekregen. Soms tegen de verdrukking in.De raad heeft bewust het Borne Panel geraadpleegd. Dan dienen de uitkomsten ook serieus te worden genomen en moeten we er ook iets mee doen.Het mag college en coalitie niet verbazen dat de SP fractie er dringend voor pleit om een deel van de bestemmingsreserve Verbindingsweg toe te voegen aan de reserve beleidsontwikkeling. Wij dienen hiervoor een motie in.